Łódzki Dom Kultury

Łódzki Dom Kultury – instytucja kultury, powołana do życia w 1953 roku, mająca za siedzibę modernistyczny Dom-Pomnik im. Marszałka Józefa Piłsudskiego (budynek zbudowany w latach 1935–1939 według projektu Wiesława Lisowskiego, sfinansowany ze składek łodzian). Obecnie jest instytucją kultury samorządu województwa łódzkiego. W ŁDK organizowanych jest wiele imprez o różnorodnej tematyce, działają dwa kina, kilkanaście zespołów muzycznych i teatralnych. Jest to też m.in. miejsce spotkań dla dużej liczby stowarzyszeń i klubów, siedziba redakcji miesięcznika „Kalejdoskop” oraz wydawnictwa Kwadratura. Przede wszystkim jednak, w latach 1991-2012 Łódzki Dom Kultury pełnił rolę centrum działań łódzkiego środowiska komiksowego.

Dzięki połączeniu sił pracowników ŁDK, członków Stowarzyszenia Twórców „Contur” oraz Witolda Idczaka udało się zorganizować dwadzieścia dwie edycje Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier (w latach 1991-1998 jako Ogólnopolski Konwent Twórców Komiksu, w 1999 jako Ogólnopolski Festiwal Komiksu, w latach 2000-2008 jako Międzynarodowy Festiwal Komiksu, od 2009 roku jako MFKiG). Oprócz tego w ŁDK odbywało się wiele mniejszych cyklicznych (i jednorazowych) imprez komiksowych, organizowanych w głównej mierze przez Witolda Idczaka (m.in. Targi Komiksu i Gwiazdka z Komiksem). To w Łódzkim Domu Kultury miała miejsce pierwsza, duża wystawa prac Grzegorza Rosińskiego. I to w tym budynku z publicznością festiwalu spotkali się m.in. Jean Giraud, Milo Manara, Tanino Liberatore czy Stan Sakai.

Pracownikami ŁDK najściślej i najdłużej związanymi z łódzkimi komiksiarzami byli Andrzej Sobieraj, Ewa Kowalska, Hanna Kubiak i Aleksandra Adamska. Gdy w 2004 roku Andrzeja Sobieraja na stanowisku kierowniczym zastąpił Adam Radoń, najpierw na krótko do zespołu dołączyła Aleksandra Kaźmierczak (odpowiedzialna przede wszystkim za pozyskiwanie funduszy). W 2006 roku pracownikiem ŁDK został Piotr Kasiński, a rok później Katarzyna Tośta. Ekipę organizującą MFKiG uzupełniła Ewa Stępień. I to właśnie czteroosobowy zespół Radoń – Kasiński – Tośta – Stępień przy wsparciu Witolda Idczaka odpowiedzialny był przez lata nie tylko za MFKiG, ale wiele komiksowych inicjatyw – lokalnych, ogólnopolskich i międzynarodowych (w tym wielu wystaw polskiego komiksu za granicami kraju). Oczywiście do realizacji części przedsięwzięć (zwłaszcza festiwalu) dołączało grono innych osób (koordynatorów, grafików, wolontariuszy, kuratorów itd.) oraz duża grupa pracowników ŁDK.

Łódzki Dom Kultury rozstał się z komiksem z końcem 2012 roku, gdy zespół kierowany przez Adama Radonia przeniósł się do Domu Literatury w Łodzi, otwierając w 2013 Łódzkie Centrum Komiksu. Nie było to jednak rozstanie definitywne, bo przez kilka lat w galeriach ŁDK odbywały się wystawy towarzyszące MFKiG (przede wszystkim wystawa konkursu na krótką formę komiksową).

Marcin Podolec

Marcin Podolec - urodzony w 1991 w Jarosławiu. Absolwent i wykładowca w katedrze animacji w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi (Wydział Operatorski i Realizacji Telewizyjnej, specjalność Film Animowany i Efekty Specjalne). Twórca albumów komiksowych, animacji dokumentalnych, teledysków i ilustracji. Założyciel studia animacji 2D - Yellow Tapir Films. Wielokrotnie nagradzany, m.in. na festiwalach filmowych oraz na Międzynarodowym Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi. Jest autorem naukowej pracy „Od obserwacji do animacji. Autorzy o filmie dokumentalnym” (seria Warsztat Realizatora Filmowego i Telewizyjnego, redakcja naukowa Katarzyna Mąka-Malatyńska, Wydawnictwo PWSFTviT, Łódź 2017).

Opublikował niemal dwadzieścia albumów komiksowych. Jego sztandarową serią jest „Bajka na końcu świata” (wyd. Kultura Gniewu), której kolejne części ukazywały się w 2017 (tomy 1 i 2), 2018 (tom 3), 2019 (tom 4), 2020 (tom 5), 2021 (tom 6) oraz 2022 roku (tom 7). „Bajka na końcu świata opublikowana została także za granicą – za sprawą wydawnictwa Paquet we Francji (tomy 1 i 2), wydawnictwa Juventud w Hiszpanii (tomy 1 i 2) oraz wydawnictwa Kozikas w Serbii (tom 1).

Pozostałe albumy Marcina: „Kapitan Sheer” (wspólny scenariusz z Robertem Wyrzykowskim, wyd. Kultura Gniewu 2010), „Czasem” (scen. Grzegorz Janusz, wyd. Kultura Gniewu 2011), „Wszystko zajęte” (wyd. Kultura Gniewu 2012), „Fugazi Music Club” (wyd. Kultura Gniewu 2013, opublikowany także przez Gallimard – Francja 2014, Bao Publishing – Włochy 2015, Egmont – Niemcy 2016 i Spaceman Books – Hiszpania 2016), „Podgląd” (scen. Daniel Chmielewski, wyd. Kultura Gniewu 2014, opublikowany także przez La Boite A Bulles – Francja 2015), „Morze po kolana” (scen. Marcin Kołodziejczyk, wyd. Wielka Litera 2015, opublikowany także przez Paquet – Francja 2017), „Dym” (scen. Marcin Flint, wyd. Kultura Gniewu / Karrot Kommando 2016), „Bardzo dzika opowieść” tom 1 (scen. Tomasz Samojlik, kolor Agata Mianowska, wyd. Kultura Gniewu 2019), „Ossi” – (scen. Julian Voloj, wyd. Steinkis – Francja 2019, opublikowany także przez Carlsen Comics – Niemcy 2020), „Bardzo dzika opowieść” tom 2 (scen. Tomasz Samojlik, kolor Agata Mianowska, wyd. Kultura Gniewu 2020), „Bajka i jej gang” (wyd. Kultura Gniewu 2021).

Wystawy indywidualne Marcina Podolca: 2012 - Łódź, Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier, 2014 - Wrocław, Galeria Tymczasem, 2015 - Warszawa, Stacja Metro Marymont, 2017 - Radom, Mazowieckie Centrum Kultury Współczesnej „Elektrownia”, 2018 - Białystok, Białostocki Ośrodek Kultury, 2019 - Kalisz, Wieża Ciśnień oraz wybrane wystawy zbiorowe: 2012 - Tel Awiw, Izrael, 2013 - Londyn, Anglia, 2015 - Poznań, Polska, 2018 - Guangzhou, Chiny, 2021 - Kitakyusyu, Japonia, 2022 - Angouleme, Francja.

Ponadto Marcin jest laureatem kilkudziesięciu nagród i wyróżnień za dokonania w dziedzinie filmu animowanego i dokumentalnego – zarówno w Polsce, jak i za granicą (m.in. w Brazylii, Bośni i Hercegowinie oraz Grecji). Inne osiągnięcia - dwukrotny finalista konkursu Talenty Trójki (kat. film i sztuki wizualne), finalista Nagrody Literackiej Miasta Stołecznego Warszawa.

Pracownia Ilustracji, Komiksu i Preprodukcji Gier i Filmów ASP

Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi (dawniej Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych) jest uczelnią nierozerwalnie związaną z łódzkim środowiskiem komiksowym. Oprócz tego, że studiowało na niej wielu twórców historii obrazkowych i animatorów komiksowego życia w Łodzi (m.in. Przemysław Truściński, Tomasz Tomaszewski, Tomasz Piorunowski, Agnieszka Papis, Marek Skotarski, Adam Radoń, Piotr Kania, Krzysztof Ostrowski, Bartosz Kosowski, Jacek Frąś, Michał Janusik i inni), to w jej strukturach funkcjonuje Pracownia Ilustracji, Komiksu i Preprodukcji Gier i Filmów. Kierowana przez prof. Gabriela Kołata pracownia jest częścią Instytutu Animacji i Gier (w tym samym instytucie działa też Pracownia Rysunku Koncepcyjnego i Storyboardu prowadzona przez dra Krzysztofa Ostrowskiego). U prof. Kołata kształcili się m.in. Daniel Gembus i Wojciech Prokop, a Daniel Baum w latach 2015-2022 pełnił rolę asystenta.

Jak pisze prof. Kołat – „(…) Podstawą kształcenia jest korekta, która odbywa się przez cały czas trwania ćwiczenia i jest dostosowana do indywidualnych możliwości, predyspozycji studenta. W pracowni Ilustracji, Komiksu i Preprodukcji Gier i Filmu student, w większości przypadków spotyka się z nowymi zjawiskami charakterystycznymi dla komiksu gdzie ogólną podstawą tworzenia jest nauka jednoczesnego myślenia scenariuszem, kadrem i całą planszą - kompozycją kadrów lub bez kadrowością. (…). Celem dydaktycznym przedmiotu jest stopniowe i gruntowne nauczenie studentów pod względem formalno-warsztatowym oraz intelektualnym do uprawiania samodzielnej twórczości. Opanowania i rozwijania w nich ogólnej świadomości artystycznej, rozwijanie umiejętności praktycznych i teoretycznych w zakresie formy plastycznej właściwej dla specyfiki języka ilustracji, komiksu, conceptart’u itp., posługiwanie się adekwatnymi (właściwymi) środkami wyrazu, typowymi dla tych realizacji.”. 

Namacalnym efektem współpracy wykładowcy i jego studentów (Bauma, Gembusa i Prokopa) są m.in. dwie publikacje: „Comix’sage” (katalog wystawy z 2009 roku) oraz „T-Raperzy znad Wisły. Misja Mars” stworzona do scenariusza Sławomira Szczęśniaka i Grzegorza Wasowskiego – obydwie wydane przez Afres.

Joanna Birek-Fita

Joanna Birek-Fita (ur. 1992 r.) – absolwentka filmoznawstwa na Uniwersytecie Łódzkim, od 2017 roku członkini zespołu Centrum Komiksu i Narracji Interaktywnej EC1 Łódź i Międzynarodowego Festiwalu Komiksu i Gier w Łodzi. W ramach MFKiG odpowiedzialna za kontakty międzynarodowe, organizację obecności gości zagranicznych i nadzór nad mediami społecznościowymi i stroną internetową.

Współtwórczyni koncepcji i scenariusza wystawy stałej (sekcja „Język komiksu” oraz „Komiks i inne media”) w ramach ekspozycji komiksowej CKNI. Od 2020 roku odpowiedzialna za nadzór merytoryczny i wykonawczy projektu wyposażenia i aranżacji CKNI w zakresie narracji interaktywnej i komiksu. Organizatorka wystaw międzynarodowych (m.in. współczesnego komiksu niemieckiego w ramach MFKiG oraz wystawy komiksu polskiego w Chinach), moderatorka spotkań autorskich o komiksach i grach, prowadząca zajęcia z komiksu w kulturze współczesnej na Uniwersytecie Łódzkim (2017-2019) i okazyjnie prelekcji i wykładów na tematy związane z komiksem.

Absolwentka studium podyplomowego „Edytorstwo tekstów literackich” na Uniwersytecie Łódzkim. Redaktorka i korektorka komiksów, katalogów festiwali filmowych, napisów filmowych, wystaw komiksowych polskich i angielskich, okazyjnie tłumaczka języka angielskiego.

Laureatka dwóch z najważniejszych konkursów krytyczno-filmowych w Polsce: konkursu „Krytyk Pisze” Festiwalu Krytyki Sztuki Filmowej „Kamera-Akcja” (2015) i konkursu „Powiększenie” Magazynu Filmweb (2016). Publicystka filmowa i komiksowa, publikowana w czasopismach kulturalnych i monografiach naukowych. Pracowała przy festiwalach filmowych (Festiwal Krytyki Sztuki Filmowej „Kamera-Akcja”, Forum Kina Europejskiego „Cinergia”, Transatlantyk Festival). Prywatnie pasjonuje się kinem gatunkowym z pogranicza kina artystycznego, współczesnym kinem Korei Południowej oraz grami wideo wszelkiego rodzaju. Miłośniczka kotów i azjatyckiej kuchni.